บ้านไทยดีดี: การเลือกใช้วัสดุมุงหลังคาในงานก่อสร้าง

1. จำแนกชนิดของหลังคาได้

2. อธิบายส่วนประกอบของโครงสร้างหลังคาได้

3. บอกขนาดของวัสดุมุงหลังคาได้

4. บอกคุณสมบัติของวัสดุมุงหลังคาได้

5. อธิบายการเก็บรักษาวัสดุมุงหลังคาได้

6. เลือกใช้วัสดุมุงหลังคาในงานก่อสร้างได้

หลังคาเป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างอาคารที่ทำหน้าที่ป้องกันแดด ฝน พายุ แสงว่าง และภัยธรรมชาติต่าง ๆ อีกหลายประการ เพราะฉะนั้นวัสดุที่จะใช้ในการมุงหลังคานั้นก็จะมีความแตกต่างกันไปในโครงสร้างของหลังคา มุมเอียงเองหลังคา ตลอดจนถึงวัสดุที่ใช้ยึดเหนี่ยววัสดุสำนักงานมุงหลังคาด้วย

วัสดุมุงหลังคาที่ใช้มุงกระเบื้องหลังคานั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับงานก่อสร้าง จึงจำเป็นที่ต้องให้ความสำคัญตั้งแต่รูปทรงของหลังคา ชนิดของวัสดุมุงหลังคาเนื่องจากบ้านที่มุงด้วยกระเบื้องอาจจะให้ความรู้สึกอบอุ่น ซึ่งมีหลายชนิดให้เลือกในปัจจุบันนี้เพราะวัสดุมุงหลังคาแต่ละชนิดนั้นได้มีการพัฒนาให้เหมาะสมกับประโยชน์การใช้งาน ราคาและความปลอดภัย การเลือกใช้วัสดุมุงหลังคาในงานก่อสร้าง ให้มีคุณสมบัติของความแข็งแรง ทนทานและน้ำหนักเพื่อไม่ให้มีผลกระทบกับโครงสร้างมากนัก ซึ่งต้องศึกษาขนาด คุณสมบัติและวิธีการใช้อย่างละเอียด

ประเภทของกระเบื้องหลังคาแบ่งออกเป็นหลายประเภท ได้แก่ กระเบื้องหลังคาดินเผา เป็นกระเบื้องมุงหลังคาแบบท้องถิ่น ส่วนใหญ่ผลิตขึ้นใช้เองในลักษณะอุตสาหกรรมในครัวเรือน วัตถุดิบที่นำมาผลิตกระเบื้องหลังคาประเภทนี้ คือ ดิน โดยอัดจากแบบเป็นรูปต่างๆ แล้วนำมาเผา ซึ่งมีทั้งกระเบื้องหลังคาแบบลอนและกระเบื้องหลังคาแบบเรียบ ทั้งเคลือบสีและไม่เคลือบสี มักรู้จักกันในชื่อ กระเบื้องหลังคาหางมน กระเบื้องหลังคาหางเหยี่ยว และกระเบื้องหลังคากาบกล้วย กระเบื้องหลังคาทั้งสามรูปแบบนี้ เหมาะสำหรับงานที่ต้องการโชว์ความสวยงามของกระเบื้องหลังคา เช่น บ้านทรงไทย เป็นต้น การมุงกระเบื้องหลังคาประเภทนี้จะต้องมีการทำโครงสร้างหลังคาที่มีมุมลาดชันมาก (มุมลาดเอียงต่ำสุดประมาณ 20 องศา) เพราะกระเบื้องหลังคาเหล่านี้จะมีขนาดค่อนข้างเล็ก หากมุมของหลังคาไม่ได้องศาตามที่กำหนดไว้ อาจทำให้เกิดปัญหาน้ำฝนรั่วซึมตามรอยต่อลงมาได้ กระเบื้องหลังคาซีเมนต์ใยหิน เป็นกระเบื้องหลังคาที่นิยมใช้มานานแล้ว มักเรียกว่า กระเบื้องหลังคาลูกฟูก กระเบื้องหลังคาประเภทนี้เป็นกระเบื้องแผ่นใหญ่มีขนาดประมาณ 0.50×1.2 เมตรขึ้นไป และมีความหนาประมาณ 4×6 มิลลิเมตร จุดเด่นของกระเบื้องหลังคาลูกฟูก คือ สามารถเป็นฉนวนกันความร้อนได้ดี ไม่ไหม้ไฟ ด้วยเหตุที่เป็นกระเบื้องแผ่นใหญ่นี่เองทำให้มุงหลังคาที่มีมุมลาดเอียงน้อยได้ แต่ไม่ควรต่ำกว่า 10 องศา กระเบื้องหลังคาประเภทนี้ทำการติดตั้งได้ง่าย มีราคาไม่แพง ได้รับการพัฒนามาจากกระเบื้องหลังคาดินเผา โดยแบ่งเป็นกระเบื้องหลังคาลูกฟูกแบบลอนเล็ก และกระเบื้องหลังคาลอนใหญ่ลูกฟูก นิยมใช้กับบ้านเรือนที่พักอาศัย และอาคารขนาดเล็ก ส่วนกระเบื้องหลังคาลูกฟูกลอนใหญ่นั้นจะมีขนาดกว้างเป็นสองเท่า เน้นใช้กับอาคารขนาดใหญ่ เช่น คลังสินค้า เป็นต้น กระเบื้องหลังคาลอนคู่ มีขนาดของลอนค่อนข้างลึกและกว้าง มีการระบายน้ำที่ดีกว่ากระเบื้องหลังคาลูกฟูก เพราะมีรางน้ำขนาดใหญ่กว่า เหมาะสำหรับใช้มุงอาคารขนาดใหญ่ เช่น โรงเรียน โรงงาน กระเบื้องหลังคาราง จะมีขนาดที่ใหญ่มากกว่ากระเบื้องหลังคาลูกฟูกและกระเบื้องหลังคาลอนคู่ คือ มีขนาดประมาณ 1×5 เมตร สามารถติดตั้งได้ง่าย เพียงวางพาดบนคานรองรับที่ปลายทั้งสองข้างได้โดยไม่ต้องใช้แปช่วยรองรับกลางแผ่น เหมาะในการใช้เป็นหลังคาของสิ่งก่อสร้างต่างๆ ที่ต้องการแสดงความงดงามของหลังคา มีลักษณะคล้ายแผ่นพับ กระเบื้องหลังคาซีเมนต์อัดลอนหรือกระเบื้องหลังคาคอนกรีต ใช้ปูนซีเมนต์เป็นวัตถุดิบหลักในการผลิต แบ่งออกเป็นกระเบื้องหลังคาสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน หรือกระเบื้องหลังคาว่าว เป็นกระเบื้องหลังคาคอนกรีตชนิดแรกที่มีการนำเข้ามาเผยแพร่ในประเทศไทย โครงสร้างของหลังคาที่ใช้มุงควรมีความลาดชันพอประมาณ คือ ระหว่าง 30-45 องศา ทั้งนี้เพื่อให้คันกั้นน้ำย้อนทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อมีฝนตกทำให้น้ำฝนไหลลงจากหลังคาได้อย่างรวดเร็ว นำไปใช้ได้ดีกับหลังคาประเภทหลังคาปั้นหยา หลังคาทรงสูงต่างๆ หรืออาคารโบราณ เช่น แบบโคโลเนียล กระเบื้องหลังคาคอนกรีตหรือกระเบื้องหลังคาโมเนียร์ เป็นกระเบื้องที่พบได้อย่างแพร่หลายในปัจจุบัน ใช้ในการมุงหลังคาที่มีมุมลาดชัน 17-18 องศา มักเคลือบด้วยสีต่างๆ และมีความแข็งแรงทนทานมากกว่ากระเบื้องหลังคาใยหิน แต่ราคาแพงประกอบกับน้ำหนักมาก
ดังนั้นหลังคาที่มุงด้วยกระเบื้องหลังคาประเภทนี้ จึงจำเป็นต้องทำโครงสร้างของหลังคาให้แข็งแรงมากพอที่จะรับน้ำหนักได้ และสุดท้ายกระเบื้องหลังคาคอนกรีตแผ่นเรียบ จัดเป็นกระเบื้องหลังคาคอนกรีตแบบใหม่ล่าสุด ทรงสี่เหลี่ยม กระเบื้องหลังคาประเภทนี้ให้อารมณ์ความรู้สึกที่แตกต่างจากรูปแบบหลังคามีลอนทั่วไป เนื่องจากผิวของกระเบื้องหลังคามีความเนียนเรียบสวยงาม ผ่านกระบวนการพ่นและเคลือบสีถึง 3 ชั้น เนื้อสีจึงหนา ติดแน่น สวยทนทานนานกว่า 10 ปี เหมาะสำหรับเป็นทางเลือกใหม่ในการใช้งาน และมีการคาดหมายว่ากระเบื้องหลังคาประเภทนี้จะได้รับความนิยมมากขึ้นในเมืองใหญ่ๆ อีกด้วย